کوثر شیرازی؛ محمد سالاری؛ محمد جواننیکخواه؛ مهدی پیرنیا؛ محمدرضا آصف
چکیده
در این پژوهش، تاثیر قارچهای درونزی (mycoendobiont) جداشده از قارچ دکمهای سفید علیه قارچهای Mycogone perniciosa، Lecanicillium fungicula و Trichoderma harzianum، بهعنوان عوامل بیماریزای مهم آن، برای کاربرد جهت مهار زیستی و جایگزینی ترکیبات شیمیایی بررسی گردید. جدایههای درونزی از کلاهک، تیغه و ساقه اندامهای کاملا سالم قارچ دکمهای که از سالنهای پرورش ...
بیشتر
در این پژوهش، تاثیر قارچهای درونزی (mycoendobiont) جداشده از قارچ دکمهای سفید علیه قارچهای Mycogone perniciosa، Lecanicillium fungicula و Trichoderma harzianum، بهعنوان عوامل بیماریزای مهم آن، برای کاربرد جهت مهار زیستی و جایگزینی ترکیبات شیمیایی بررسی گردید. جدایههای درونزی از کلاهک، تیغه و ساقه اندامهای کاملا سالم قارچ دکمهای که از سالنهای پرورش عمده کشت قارچ در کشور، جمعآوریشده بودند، جداسازی شدند. این جدایهها ابتدا در آزمون کشت متقابل علیه جدایههای بیمارگر قارچ دکمهای غربال و سپس از بین آنها جدایههای موثر برای آزمایشهای گلخانهای انتخاب شدند. اسپان قارچ دکمهای با جدایههای منتخب تیمار شد و درصد وقوع بیماری ناشی از عوامل بیمارگر و نیز شاخصهای رشدی، تعیین شدند. تمام جدایههای درونزی مورد آزمایش، توانایی محدود کردن و رقابت با بیمارگرها را داشتند و وقوع بیماری حبابتر (M. perniciosa) را به میزان 42/21 تا 61/97 درصد، بیماری حباب خشک (L. fungicula) را به میزان 63/60 تا 80/96 درصد و بیماری کپک سبز (T. harzianum) را به میزان 28/64 تا 93/96 درصد کنترل کردند. این آزمون در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار انجام شد. گونههای درونزی Fusarium venenatum و Clonostachys rosea بیشترین اثر بازدارندگی از رشد را در برابر هر سه بیمارگر نشان دادند. همچنین، جدایه Scedosporium apiospermum دارای اثر بازدارندگی از رشد در برابر دو قارچ بیمارگر M. perniciosa و T. harzianum بود. این پژوهش نشان داد که قارچهای درونزی قارچ دکمهای میتوانند به عنوان عوامل مهار زیستی و بهبود دهنده رشد قارچ دکمهای با هدف کاربردی نمودن آنها مورد توجه قرار گیرند.
ناصر فرار؛ مصطفی حقانی؛ عباسعلی زمانی
چکیده
زنبور Anastatus acherontiae در استان بوشهر پارازیتوئید تخم شبپره برگخوار دو نواری (Streblote siva) و تخم پروانه کله مرده (Acherontia atropos) است. پارامترهای جدول زندگی سنی-مرحلهای دو جنسی این زنبور روی تخم شبپره برگخوار دو نواری در شرایط آزمایشگاهی (یک دوره نور-دما، در 16 ساعت روشنایی با دمای 26 درجه سلسیوس و 8 ساعت تاریکی در دمای 18 درجه سلسیوس، ...
بیشتر
زنبور Anastatus acherontiae در استان بوشهر پارازیتوئید تخم شبپره برگخوار دو نواری (Streblote siva) و تخم پروانه کله مرده (Acherontia atropos) است. پارامترهای جدول زندگی سنی-مرحلهای دو جنسی این زنبور روی تخم شبپره برگخوار دو نواری در شرایط آزمایشگاهی (یک دوره نور-دما، در 16 ساعت روشنایی با دمای 26 درجه سلسیوس و 8 ساعت تاریکی در دمای 18 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد) با استفاده از نرمافزار TWOSEX-MSChart (2016) محاسبه شد. برای تخمین میانگین و خطای استاندارد آمارههای جدول زندگی، از روش بوت-استرپ جفت شده با تعداد 000/200 استفاده شد. نتایج نشان داد که زنبور A. acherontiae روی تخم میزبان مراحل رشد و نمو خود را کامل میکند. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ)، میانگین زمان یک نسل (T) و نرخ خالص تولیدمثل (R0) زنبور A. acherontiae روی تخم میزبان به ترتیب 059/0 بر روز، 06/1 بر روز، 48/65 روز و 72/47 نتاج به دست آمد. نتایج حاضر گامی برای استفاده از این زنبور در تولید و رهاسازی اشباعی علیه برخی از آفات مهم است.
آزاده زاهدی گلپایگانی؛ پدیده وطن پرست؛ علیرضا صبوری؛ کیوان بهبودی؛ هلن محمدی
چکیده
قارچهای جنسTrichoderma ازجمله عوامل کنترل بیولوژیکی هستندکه تأثیر آنها در کنترل حشرات و کنههای آفت بهطور مستقیم و غیرمستقیم مطالعه شده ولی در مورد تأثیر برهمکنش آن با گیاه روی شکارگرها اطلاعاتی در دست نیست.در این پژوهش با استفاده از گیاه لوبیای آلوده به کنهTetranychus urticae و تیمار آن با قارچ T. harzianumTr6، برخی ویژگیهای رفتاری کنه شکارگرPhytoseiulus ...
بیشتر
قارچهای جنسTrichoderma ازجمله عوامل کنترل بیولوژیکی هستندکه تأثیر آنها در کنترل حشرات و کنههای آفت بهطور مستقیم و غیرمستقیم مطالعه شده ولی در مورد تأثیر برهمکنش آن با گیاه روی شکارگرها اطلاعاتی در دست نیست.در این پژوهش با استفاده از گیاه لوبیای آلوده به کنهTetranychus urticae و تیمار آن با قارچ T. harzianumTr6، برخی ویژگیهای رفتاری کنه شکارگرPhytoseiulus persimilisمانند میزان شکارگری، تخمگذاری، استقرار و پاسخهای بویایی ارزیابی شدند. استفاده از پچهای جفتی تیمارشده با قارچ و شاهد نشان داد برهمکنش گیاه با تریکودرما موجب افزایش شکارگری P. persimilis میشود. در آزمون تخمگذاری با استفاده از گیاهان گلدانی و مسدود کردن ساقه گیاه با چسب، بین میزان تخمگذاری شکارگر در گیاهان تیمارشده با قارچ و شاهد تفاوت معنیداری نبود. در آزمون میزان استقرار با اتصال پچ تیمار و شاهد با استفاده از پل طلقی، دفعات استقرار شکارگر روی پچهای گیاه تیمارشده با قارچ بهطور معنیداری بیشتر از شاهد بود. آزمونهای بوسنجی با سه حالت صفر، سه و شش ساعت گرسنگی و دوحالت از طول دوره آلودگی با کنه تارتن و زمان بحرانی پنج دقیقه برای شکارگر طراحی شد. در هیچیک از آزمونهای بوسنجی برهمکنش قارچ با گیاه، موجب افزایش میزان جلب شکارگر نشد. افزایش معنیدار دفعات استقرار و میزان شکارگری P. persimilis روی پچهای تیمارشده با قارچ، از افزایش کمی یا کیفی مواد فرار بویایی در برهمکنش قارچ با گیاه میزبان آلوده به کنه تارتن ناشی میشود که البته با توجه به نتایج آزمون بویایی سنجی و همینطور عدم افزایش میزان تخمگذاری، بررسیهای بیشتر در این زمینه ضروری مینماید.
یونس کریمپور؛ محمد محبی نیا
چکیده
علف هرز خارخسک Tribulus terrestris L. ، علف هرزی یک سالهی تابستانه و با انتشار جهانی است. زیستشناسی سرخرطومی بذرخوار خارخسک Microlarinus lareynii ، به عنوان یک عامل مهار زیستی این علفهرز، در منطقهی ارومیه مطالعه شد. نتایج نشان داد که این سرخرطومی دارای سه نسل در سال بوده و به صورت حشرهی کامل زمستان-گذرانی میکند. حشرات کامل سرخرطومی در اواخر ...
بیشتر
علف هرز خارخسک Tribulus terrestris L. ، علف هرزی یک سالهی تابستانه و با انتشار جهانی است. زیستشناسی سرخرطومی بذرخوار خارخسک Microlarinus lareynii ، به عنوان یک عامل مهار زیستی این علفهرز، در منطقهی ارومیه مطالعه شد. نتایج نشان داد که این سرخرطومی دارای سه نسل در سال بوده و به صورت حشرهی کامل زمستان-گذرانی میکند. حشرات کامل سرخرطومی در اواخر خرداد ماه با استقرار در روی گیاه میزبان، از پوست سطح زیرین ساقه-ها تغذیه کرده و بطور متناوب جفتگیری میکنند. مادههای بارور، تخمهای خود را به صورت انفرادی در روی میوهی خارخسک قرار داده و روی آن را میپوشانند. دورهی رشد و نمو جنینی در شرایط طبیعی، 8/0±4/3 روز طول میکشد. لاروها بعد از خروج از تخم، وارد میوه شده و از بافتهای درونی و بذور در حال تشکیل آن تغذیه میکنند. رشد و نمو لاروی در شرایط طبیعی 6/2±8/17 روز طول میکشد. لاروهای کامل یک حجره شفیرگی بیضی شکل در میوه درست کرده و درون آن به شفیره تبدیل و بسته به شرایط محیطی بعد از 5/1±2/6 روز، حشرات کامل خارج میشوند. مدت زمان لازم برای رشد و نمو این سرخرطومی از مرحله تخم تا ظاهر شدن حشرات کامل آن 1/2±0/29 روز میباشد. لاروهای این سرخرطومی توسط سه گونه از زنبورهای پارازیتوئید جنس Bracon Fabricius به نامهای Bracon intercessor Nees ، B. trucidator Marshal و B. murgabensis Tobias در منطقهی ارومیه پارازیته میشوند. ارتباط انگلی دو گونه آخر با سرخرطومی فوق برای اولین بار گزارش میشود. همچنین این اولین گزارش از انگلی شدن سرخرطومی فوق در ایران میباشد.
کنترل بیولوژیک آفات
حسن ملکشی؛ جعفر محقق؛ رضا طلایی حسنلویی؛ حسین اللهیاری
چکیده
سن شکارگرNesidiocoris tenuis در کنترل بید گوجهفرنگی Tuta absoluta و سفیدبالک گلخانهTrialeurodes vaporariorum در گلخانههای گوجهفرنگی نقش موثری دارد. پراسنجههای رشدی سن در شرایط آزمایشگاهی روی برگچههای گوجهفرنگی با تغذیه از تخمهای بید آرد و بید گوجهفرنگی مقایسه شدند. تجزیه و تحلیل دادهها به روش جدول زندگی دو جنسی سن- مرحلۀ زیستی، ...
بیشتر
سن شکارگرNesidiocoris tenuis در کنترل بید گوجهفرنگی Tuta absoluta و سفیدبالک گلخانهTrialeurodes vaporariorum در گلخانههای گوجهفرنگی نقش موثری دارد. پراسنجههای رشدی سن در شرایط آزمایشگاهی روی برگچههای گوجهفرنگی با تغذیه از تخمهای بید آرد و بید گوجهفرنگی مقایسه شدند. تجزیه و تحلیل دادهها به روش جدول زندگی دو جنسی سن- مرحلۀ زیستی، انجام شد. میانگین طول دورههای پیش از بلوغ سن شکارگر در تغذیه از تخمهای یادشده بهترتیب 23/0±15/24 و 47/0±58/29 روز بهدست آمد. طول عمر حشرات بالغ ماده و نر بهترتیب 9/58±3/46 و 17/4±64/42 روز (با تغذیه از تخم بید آرد) و 72/0 ± 39/47 و 73/0 ± 62/43 روز (با تغذیه از تخم بید گوجهفرنگی) محاسبه شد. میانگین زادآوری حشره با تغذیه از تخمهای مذکور بهترتیب 91/14 ± 08/79 و 53/3 ± 66 تخم بود. پراسنجههای جمعیت پایدار بهترتیب با تغذیه از طعمههای یاد شده برای نرخ سرشتی افزایش (r) 009/0 ± 078/0 و 006/0 ± 084/0 بر روز، نرخ کرانمند افزایش (λ) 001/0 ± 082/1 و 006/0 ± 087/1 بر روز، نرخ سرۀ زادآوری (R0) 55/5 ± 88/17 و 46/4 ± 42/22 نتاج بر فرد، نرخ ناسرۀ زادآوری (GRR) 91/17 ± 41/66 و 62/6 ± 85/56 نتاج بر فرد و میانگین زمان یک نسل (T) 04/1 ± 1/36 و70/0 ± 24/37 روز بهدست آمد که اختلاف معنیداری را نشان نداد. در یک نتیجهگیری عملی بهویژه برای محیطهای گلخانهای، میتوان سن شکارگر N. tenuis را روی تخمهای بید آرد تولید انبوه کرد و سپس علیه بید گوجهفرنگی بکار گرفت، بدون این که نگران کاهش ویژگیهای زیستی شکارگر باشیم.
کنترل بیولوژیک بیمایهای گیاهی
مهدی اخلاقی؛ سعید طریقی؛ پریسا طاهری
چکیده
در پژوهش حاضر اثرات ضد باکتریایی عصاره اتانولی هفت گیاه دارویی اَفسنطین، بابونه، زیره سبز، بادرنجبویه، آنغوزه، عرعر و اُکالیپتوس علیه باکتری Erwinia amylovora مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمون بیماریزایی جدایهها بر روی میوه نارس گلابی رقم اسپادونا انجام شد و بیماریزاترین جدایه جهت ادامه آزمایشها انتخاب گردید. حساسیت جدایه منتخب به ...
بیشتر
در پژوهش حاضر اثرات ضد باکتریایی عصاره اتانولی هفت گیاه دارویی اَفسنطین، بابونه، زیره سبز، بادرنجبویه، آنغوزه، عرعر و اُکالیپتوس علیه باکتری Erwinia amylovora مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمون بیماریزایی جدایهها بر روی میوه نارس گلابی رقم اسپادونا انجام شد و بیماریزاترین جدایه جهت ادامه آزمایشها انتخاب گردید. حساسیت جدایه منتخب به دو ترکیب مسی و پنج آنتیبیوتیک سنجیده شد. اثر ضد باکتریایی عصارهها در سه غلظت مختلف با استفاده از روش انتشار دیسک مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت بررسی اثر همافزایی با ترکیبات مسی از عصارهی گیاه بادرنجبویه که دارای بیشترین اثر ضد باکتریایی بود استفاده شد. همچنین نقش عصاره گیاه بادرنجبویه در القای مقاومت، بر روی نهال گلابی رقم اسپادونا بررسی شد. نتایج نشان داد عصاره بادرنجبویه با میانگین قطر هاله بازدارنده 66/15 میلیمتر دارای بیشترین اثر ضد باکتریایی بر روی جدایه GA3 بود. عصاره گیاهان بابونه و عرعر در تمامی غلظتهای بکار برده شده فاقد اثر کُشندگی بودند. همچنین نتایج نشان از عدم تاثیر همافزایی عصاره بادرنجبویه و ترکیبات مسی مورد آزمایش داشت. نتایج اثرات القای مقاومت در گیاه توسط عصاره باردنجبویه مثبت ارزیابی شد. بررسی آنزیم آنتیاُکسیدانتی گایاکول پراکسیداز در هفت زمان مورد بررسی بیانگر افزایش سطح این آنزیم در 24 ساعات اولیه نسبت به شاهد و تیمار باکتری بود. نتایج این تحقیق میتواند راهکارهای جدیدی را در تحقیقات آینده به منظور کنترل بیماری آتشک درختان میوه دانه دار، از طریق استفاده از مواد موثره گیاهان دارویی ارایه دهد.
کنترل بیولوژیک بیمایهای گیاهی
ابوالفضل یحیوی آزاد؛ علی سراجی؛ علی اکبر حجت جلالی؛ صنم صفایی چای کار
چکیده
در حال حاضر، مدیریت مبارزه با نماتود مولد زخم ریشهی چای (Pratylenchus loosi)، با تکیه بر راهکارهای مهار زیستی، از اولویتهای پژوهشی در محصول چای به حساب میآید. در این پژوهش، پس از نمونهبرداری از خاک و ریشهی درختچههای چای در بهار و تابستان 1392 در مناطق چایکاری استانهای گیلان و مازندران، قارچها از خاک ناحیه فراریشهی چای جداسازی ...
بیشتر
در حال حاضر، مدیریت مبارزه با نماتود مولد زخم ریشهی چای (Pratylenchus loosi)، با تکیه بر راهکارهای مهار زیستی، از اولویتهای پژوهشی در محصول چای به حساب میآید. در این پژوهش، پس از نمونهبرداری از خاک و ریشهی درختچههای چای در بهار و تابستان 1392 در مناطق چایکاری استانهای گیلان و مازندران، قارچها از خاک ناحیه فراریشهی چای جداسازی شدند. قارچهای مورد آزمایش شامل Paecilomyces lilacinus (T1) و P. lilacinus (N1, N3)، Fusarium culmurom، Clonostachys rosea و Acremonium strictum بودند. پس از شناسایی و خالصسازی جدایهها و انجام آزمایشهای مربوط به همستیزی در شرایط آزمایشگاهی (محیط کشت مایع زاپک داکس 34/3 درصد و مالت 5/1 درصد) نتایج نشان داد در محیط کشت مایع زاپک داکس، قارچ P. lilacinus (T1) پس از 72 ساعت، موجب غیر فعال شدن 01/52 درصد از لاروهای P. loosi گردید و همین جدایه تأثیر معنیداری روی مرگومیر بالغین از خود نشان نداد. در محیط کشت مایع مالت، قارچ P. lilacinus (T1) پس از 72 ساعت، 41/32 درصد از نوزادان و 54/30 درصد از بالغین P. loosi را غیر فعال نمود. در شرایط گلدان، آزمایشات همستیزی در سه حالت مایهزنی قارچ و نماتود همزمان، مایهزنی قارچ و دو هفته بعد مایهزنی نماتود و مایهزنی نماتود و دو هفته بعد مایهزنی قارچ، انجام شد. نتایج نشان داد که قارچ C. rosea در صورتی که دو هفته قبل از نماتود مایهزنی شود، میتواند در شاخصهای وزن کل نهال، وزن تر ریشه، حجم ریشه و جمعیت نماتود در ریشه و خاک تاثیر قابل توجهی از خود نشان دهد
ترویج و توسعه روش های بیوکنترل
محمد امین سمیع؛ بتول مختاری
چکیده
شتة سبز هلو Myzus persicae (Hem:Aphididae) یکی از شتههای چند میزبانه است که بیش از چهارصد گونه از چهل خانوادة گیاهی را آلوده میکند. کفشدوزک Oenopia conglobata contaminata (Col: Coccinellidae) یکی از شکارگرهای مهم آفات در باغهای ایران است. در این پژوهش کارایی و شکارگری این کفشدوزک با تغذیه از شتة سبز هلو در شرایط آزمایشگاهی با دمای 2±25 درجة سلسیوس، رطوبت نسبی 5±55 ...
بیشتر
شتة سبز هلو Myzus persicae (Hem:Aphididae) یکی از شتههای چند میزبانه است که بیش از چهارصد گونه از چهل خانوادة گیاهی را آلوده میکند. کفشدوزک Oenopia conglobata contaminata (Col: Coccinellidae) یکی از شکارگرهای مهم آفات در باغهای ایران است. در این پژوهش کارایی و شکارگری این کفشدوزک با تغذیه از شتة سبز هلو در شرایط آزمایشگاهی با دمای 2±25 درجة سلسیوس، رطوبت نسبی 5±55 و دورة نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی بررسی شد. تأثیر تراکم میزبان بر میزان زادآوری این کفشدوزک برای یک دورة 21 روزه بررسی شد. نتایج نشان داد که 40 عدد میزبان کمترین تراکمی است که این کفشدوزک میتواند به رشد، زاد و ولد و بقای خود ادامه دهد. نوع واکنشتابعی به کمک رگرسیون لجستیک و پارامترهای قدرت جستوجو با استفاده از رگرسیون غیرخطی، تعیین شد. نتایج نشان داد که واکنش تابعی حشرات مادة کفشدوزک به تراکمهای مختلف پورههای سن سة شتة نوع دوم بود و قدرت جستوجو و زمان دستیابی بهترتیب 00819/0±063/0 بر ساعت و 0290/0±1425/0 ساعت بهدست آمد. نرخ شکارگری لارو سن چهار حشرات نر و حشرات ماده بهترتیب 22/45، 65/29 و 70/50 بهدست آمد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که این کفشدوزک احتمالاً میتواند گزینة مناسبی برای مهار زیستی شتة سبز هلو در برنامة مدیریت تلفیقی آفات درختان هلو باشد.
کنترل بیولوژیک بیمایهای گیاهی
مهسا خسروی؛ محمد عبدالهی؛ مهدی صدروی
چکیده
تأثیر دو قارچ Metarhizium anisopliae وTrichoderma harzianum بر نماتد ریشه گرهی Meloidogyne javanica، در شرایط آزمایشگاهی و گلخانهای مطالعه و بررسی شد. در بررسیهای آزمایشگاهی، با استفاده از آزمونهای فرار و کشت متقابل مشخص شد که این دو قارچ اثر آنتاگونیستی بر یکدیگر ندارند. به منظور تعیین اثر این دو قارچ بر نماتد ریشه گرهی در شرایط آزمایشگاهی، آزمایشی با ...
بیشتر
تأثیر دو قارچ Metarhizium anisopliae وTrichoderma harzianum بر نماتد ریشه گرهی Meloidogyne javanica، در شرایط آزمایشگاهی و گلخانهای مطالعه و بررسی شد. در بررسیهای آزمایشگاهی، با استفاده از آزمونهای فرار و کشت متقابل مشخص شد که این دو قارچ اثر آنتاگونیستی بر یکدیگر ندارند. به منظور تعیین اثر این دو قارچ بر نماتد ریشه گرهی در شرایط آزمایشگاهی، آزمایشی با 8 تیمار در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار انجام شد. در این آزمایش تمام تیمارها بر مرگ و میر لارو سن دوم و تفریخ تخم این نماتد اثر داشتند. بیشترین مرگ و میر در لاروهای تیمارشده با عصارة کشتT. harzianum و بیشترین بازدارندگی از تفریخ تخم در تیمار عصارة M. anisopliae مشاهده شد. استفادة تلفیقی از عصارة کشت و سوسپانسیون قارچها تفاوت معنیداری نسبت به استفادة هریک از قارچها بهطور جداگانه ایجاد نکرد. در بررسیهای گلخانهای، آزمایشی بهصورت طرح کاملاً تصادفی با 5 تیمار در 4 تکرار انجام شد. در این آزمایش قارچT. harzianum سبب افزایش رشد گیاه در مقایسه با شاهد سالم و گیاه مایهزنیشده با نماتد شد، هرچندM. anisopliae در مقایسه با گیاه مایهزنیشده با نماتد سبب بهبود فاکتورهای رشدی گیاه شد، در مقایسه با شاهد افزایش معنیداری نشان نداد. بررسی فاکتورهای تولید مثلی نماتد در گلخانه نشان داد که هر دو قارچ سبب کاهش معنیداری در صفات تولید مثلی نماتد از جمله تعداد گال شدند. قارچM. anisopliae در مقایسه باT. harzianum تأثیر بیشتری بر شاخصهای تولید مثلی نماتد گذاشت. تلفیق دو قارچ در آزمایشهای گلخانهای، تفاوت معنیداری در مقایسه با کاربرد جداگانة هریک از قارچها نشان نداد