مدل‌های همه‌گیرشناسی Beauveria bassiana (Balasamo)Vuillemin در جمعیت شپشه دندانه‌دار (Linneaus) Oryzaephilus surinamensis در شرایط تغذیه از خرما

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

2 گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

3 موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور

چکیده

قارچ Beauveria bassiana یکی از عوامل کنترل میکروبی شپشه دندانه‌دار Oryzaephilus surinamensis می‌باشد. در این تحقیق به منظور بررسی همه‌گیرشناسی عامل بیمارگر، شپشه دندانه‌دار درون انسکتاریوم‌های حاوی خرما پرورش داده شد. خرما قبل از انتقال به انسکتاریوم با غلظت کشنده 50% قارچ B. bassiana تیمار شد. نمونه‌برداری‌ها در طول 25 هفته انبارداری انجام و جمعیت میزبان در 12 گام محاسبه گردید. تغییرات گروه‌های جمعیتی بر اساس مدل‌های عمومی، اس-آی- ار و آندرسون و می محاسبه شد. در شرایط شاهد و بیماری مدل رشد لجستیک برازش مناسبی از رشد جمعیت نشان ‌داد. مقایسه کارایی مدل‌های مختلف نشان داد که مدل آندرسون و می‌ در بیان ارتباطات مختلف جمعیت‌ها با عامل بیمارگر موفق‌تر از مدل‌های عمومی‌ و اس- آی- ار عمل می‌کند. در منحنی تغییرات تراکم جمعیت آفت در خرمای تیمار شده یک روند سینوسی مشاهده شد به گونه‌ای که تراکم جمعیت در مرحله "پیش‌همه‌گیری" افزایش یافته تا به نقطه اوج منحنی که زمان وقوع همه‌گیری بود، ‌رسید. پس از آن در مرحله "پس‌همه‌گیری" روند کاهشی در منحنی تراکم جمعیت آفت ثبت شد. در دوره انبارداری چهار موج ثبت گردید که نشان دهنده پنج دوره همه‌گیری در جمعیت آفت بود. نقاط اوج این موج‌ها در هفته‌های سوم، سیزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم واقع شده بود. طولانی‌ترین دوره ، دوره دوم بود که حدود 12 هفته و کوتاهترین موج همه گیری بود.

تازه های تحقیق

1-     محاسبه تغییرات جمعیت شپشه‌دندانه‌دار تحت تاثیر قارچ B. bassiana در طول مدت شش ماه انبارداری.

2-     تعیین مدل رشد لجستیک به عنوان مناسب ترین مدل برای محاسبه نرخ رشد جمعیت شپشه دندانه‌دار بیمار و سالم.

3-     ارزیابی مدل‌های مختلف دینامیسم همه‌گیرشناسی بیماری قارچی در جمعیت شپشه دندانه‌دار و تعیین مدل اندرسون و می به عنوان کاراترین آن‌ها.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Abdel-Raheem MA, IA Ismail, RS Abdel Rahman, NA Farag, IE Abdel Rhman (2015) Entomopathogenic fungi, Beauveria bassiana (Bals.) and Metarhizium anisopliae (Metsch.) As biological control agents on some stored product insects. Journal of Entomology and Zoology Studies 2015; 3(6): 316-320.
Barta M,Cagáň L (2006) Aphid-pathogenic Entomophthorales (their taxonomy, biology and ecology). Biologia, 61(21), pp. 543-616.
Bartett MC, Jaronski ST (1988) Mass production of entomogenous fungi for biological control of insects, In. Burge MN (ed.), Fungi in brologied control systems. Manchester, U.K.pp.61-85.
Benz G(1987) Environment, In. fuxa JR and TanadaY (eds.), Epizootiology of insect Diseases.John wiley and sons, New York.pp.177-214.
Beaglehole R,  Bonita R, KjellstromT (1994) Basic epidemiology. World HealthOrganization, Geneva, Switzerland.
Bhopal  R (2002) Concepts of epidemiology. New York, Oxford University Press.
Bikash B (2017) Entomopathogenicity and biological attributes of himalayan treasured fungus Ophiocordyceps sinensis (Yarsagumba).Journal of Fungi 30 (4): 30-54.
Blumberg D (2008) Review: Date palm arthropod pests and their management in Israel. Phytoparasitica 36 (5), 411–448.
Boucas D, MazetGI, Pendland J, Hung SY (1995) Comparative analysis of the in vivo and in vitro metabolites produced by the entomopathogen Beauveria  bassiana. Canadian Journal of Botany73(1): 1092- 1 099.
Boucias DG, Pendland JC (1998) Principles of insect pathology. Kluwer Academic Publishers. Boston, Masachusetts.
Brown GC (1984) Stability of an insect-pathogen model incorporating age-dependent immunity and seasonal host production. Bulletin ofMathematical Biology46(1):139-153.
Butt TM, Wraight SP, Galaini-Wraight S, Humber RA, Roberts DW, Soper RS (1988) Humeral encapsulation of the fungus, Erynia radicans (Entomophtorales) by the potato leaf hopper, Empoasca fabae (Homoptera: Cicadellidae). Journal of Invertebrate Pathology 52: 49-56.
Chun C,Ming-Guang F (2005) Epizootiological modeling of Pandora neoaphidisMycosis Transmission in Myzus persicae colonies initiated by primarily infected alates. Applied Environmental Microbiology. 71(7): 4104-4107
Enarson DA, Kennedy SM,Miller DL (2004) Measurement in epidemiology. In: The International Journal of Tuberculosis and Lung Disease 8(10): 1269-73.
Ewald PW(1987) Pathogen-induced cycling of outbreak insect populations,.In Barbosa P. and SchultzJC, (eds.), Insect outbreaks.Academic Press, San Diego, California, U.S.A.pp. 269-286
Fargus J, Vidal C, Smit N, Rougier M, Boulard T, Mermier M, Nicot P, Reich P, Jeannequim B, Lagier G (2003) Climatic factors on entomopathogenic hyphomycetes infection of Trialeurodes vaporariorum (Homoptera: Aleyrodidae) in mediterranean glasshouse tomato. Biological Control 28: 329-331.
Feng Z, Caruthers RI, Roberts DW, Robson DS (1985) Age-specific dose-mortality effects of Beauveria bassiana on the European corn borrer, Ostrinia nubilalis. Journal of Invertebrate Pathology 48: 259-264.
Fuxa JR, Tanada Y(1987) Epizootiology of insect diseases. John Wiley and Sons, New York.
Gaugler R, Kaya HK (1990) Entomopatbogenic nematodes in biological control.CRC press, inc. Boca Raton, Florida, U.S.A.
Ghazavi M, Kharazi- PakdelA, ErshadJ,BagherizonouzE(2002) Efficiency of Iranian isolates of Beauveria bassiana against Locusta migratoria (Orthoptera: Acrididae). Applied  Entomology and Phytopathology. 69(2): 111-128. (In Persian)
Goettel MS, Eilenberg J, GlareT (2005) Entomopathogenic fungi and their role in regulation of insect populations. Comprehensive Molecular Insect Science 6: 361-405.
Hibbett DS, Binder M, Bischoff JF, Blackwell M, Cannon PF, Eriksson OE, Zhang N (2007) A higher-level phylogenetic classification of the Fungi. Mycological Research, 111(5), 509e547.
Jackson MA, Dunlap CA, Jaronski ST (2010) Ecological considerations in producing and formulating fungal entomopathogens for use in insect biocontrol. BioControl 55: 129-145.
Jaques RP (1990) Effectiveness of the Granulosis virus of the codling moth in orchard trials in Canada, In.Pinnock DE, (ed.), Vth international colloquium on invertebrate pathology and microbial control. Adelaide, Australia, 20-24 August,pp. 428-430
Jassim HK, Andullah LM, Abd- Al- Ahad I (1998) Determination of the exact concentration of Beauveria bassiana to control the larvae of the Fig mothEphestia cautella on stored dates in Iraq. Arab Journal of. Plant Protection 6: 44-45.
Jewell  NP(2004) Statistics for epidemiology. Chapman & Hall/CRC. Florida.
Jenkins NE, HeviefoG, LangewaldJ, Cherry AJ,LomerCJ(1998) Development of mass production technology for aerial conidia for use as mycopesticides. Biocontrol News and Information. 19 (1) 29-39.
Kermack WO,MckendrickAG(1927) A contribution to the mathematical theory of epidemics. Proceedings of the Royal Society of London, Series A 115: 700-721.
Lacey LA, GoettelMS(1995) Current development of microbial control of insect pests and prospects for the early 21st century. Entomophaga 40:1-25.
Lacey LAGrzywacz DShapiro-Ilan DIFrutos RBrownbridge M, Goettel MS (2015). Insect pathogens as biological control agents: Back to the future. Journal of Invertebrate Pathology.  132:1-41.
Lai PY, Tamashiro, Fuji JK (1982) Pathogenicity of six strains of entomogenous fungi to Copotermes formosanus. Journal of Invertebrate Pathology 39: 1-5.
 Latifian M (2003)Thetechnology of date palm stored pests control. Ahangghalam Publication, Mashhad, pp: 100.
Latifian ME, Soleimannnejadian E, Ghazavi M, HayatiJ, Mosadegh Nikbakht P (2009) Evaluation of three Beauvaria bassiana isolates on Sawtoothed beetle Oryzaephilus surinaemensis and the effect of different temperature on their germination and mycelium growth.Applied Entomology and Phytopathology. 77(1): 151-168. (In Persian).
Latifian M,  Soleimannejadian E, Ghazavi M, Mosadegh MS, Hayati J (2010a)The Study of pathogenecity of Beauveria bassiana on the Larvae and adult stages of sawtoothed beetle Oryzaephilus surinaemensis on date palm cultivars. Plant protection. 33(1): 21-30. (In Persian)
Latifian M, Soleimannejadian E, Ghazavi M (2010b) The Sub lethal doses(concentrations) effects of fungus Beauveria bassiana(Balsamo) on the reproductive potentials of sawtoothed beetle Oryzaephilus surinamensis L. in commercial date cultivars nutrition conditions.Plant protection 2(4): 297-310. (In Persian).
Latifian M, SoleimannejadianE, Ghazavi M, MosadeghMS, Hayati J (2012)Study the horizontal and between generations transmissions of fungi Beauveria bassiana on sawtoothed beetle population Oryzaephilus surinamensis in terms of nutrition Date palm cultivars. Journal of Entomological Research. 4(3): 257-267(In Persian).
Latifian M (2014) Epizootiology of insect diseases.Agricultural Research, Education and Extension Organization.Ahang Galam Publication. Mahhad, Iran, 192PP(In Persian).
LilienfeldDE, Stolley PD (1994) Foundations of epidemiology. 3rd Ed. Oxford University Press, New York. 393pp.
Navon A, AscherK R S) 2000(Bioassay of entomophathogenic microbes and nematodes. CABI publishing. 324pp.
Sosa-Gomez DR, Delpin KE, Muscardi F, Farias JRB (2001) Natural Occurrence of the Entomopathogenic Fungi Metarhizium, Beauveria and Paecilomyces in Soybean Under Till and No-till Cultivation Systems. Neotropical Entomology 30(3): 407-410.
Tanada Y, Kaya H K (1993) Insect pathology.Academic Press, London.
Thomas KC, Khachatourians GG, Langledew WM (1987) Production and properties of Beauveria bassiana conidia cultivated in submerged culture. Canadian Journal of  Microbiology 33: 12-20.
Wang I, Huang M, You M, Liu B (2004) Time-dose-motrality modeling and virulence for six strains of Verticillium lecanii against sweetpotato whitefly, Bemisia tabaci (Gennadius). Journal of Applied Entomology 128: 494-500.
Woods S, Elkinton JS (1987) Bimodal patterns of mortality from nuclear polyhedrosis virus in gypsy moth (Lymantria dispar) populations. Journal of  Invertebrate Pathology 50:151-157.
Young LJ, Young JH (1998) Statistical ecology. Kluwer Academic press.
Zelazny B, Alfiler AR (2008) Ecology of Baculovirus infected and healthy adult of Oryctes rhinoceros (Coleoptera: Scarabaeidae) on Cocconut palm in the Philippines. Ecological. Entomology16(2):253-259.