ارزیابی کارایی و مطالعه دامنه میزبانی مگس بذرخوار Urophora xanthippe (Dipt.: Tephritidae) برای کنترل بیولوژیک علف هرز تلخه در شهرستان بیرجند

نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم علف‌های هرز دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی

2 استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

3 دانشیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

4 استادیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

5 استادیار گروه زراعت دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

به منظور ارزیابی کارایی مگس بذرخوار تلخه Urophora xanthippe (Dipt.: Tephritidae) در کنترل علف هرز تلخه از طریق تخریب بذور آن، سه آزمایش جداگانه در سال 1390 به ترتیب در مزرعه، گلخانه و آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام گرفت. آزمایش اول بمنظور بررسی توانایی مگس بذرخوار U. xanthippe در تخریب بذور و کاهش تعداد بذور تولیدی در علف هرز تلخه و دو آزمایش بعدی برای تعیین دامنه میزبانی و تعیین ترجیح غذایی انجام شد. نتایج نشان داد که در گیاه تیمار، میانگین تعداد بذور در غوزه‏های مورد حمله (01/0± 35/6) و غوزه‏هایی که مورد حمله قرار نگرفته بودند (01/0± 83/11) با یکدیگر اختلاف معنی‏دار داشت. همچنین میانگین تعداد کل بذر (شامل بذر سالم و خسارت‏دیده) اختلاف معنی‏داری در بین بوته‏های تیمار (تحت خسارت مگس بذرخوار) با میانگین 02/1±82/11 و شاهد (حفاظت‏شده با استفاده از توری) با میانگین 02/1±77/29 داشت. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که حمله مگس بذرخوار باعث تخریب حدود 01/0±64 درصدی بذور در گیاه تلخه در شرایط طبیعی شد. با توجه به پتانسیل بالای مگس بذرخوار در کاهش تعداد بذر و همچنین محدود بودن دامنه میزبانی آن، می‏توان از این حشره به عنوان عامل کنترل بیولوژیک تلخه در قالب کنترل تلفیقی این گونه علف هرز مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Davis ES, Fay PK, Chicoine TK, Lacey CA (1993) Persistence of spotted knapweed (Centaurea maculosa) seed in soil. Weed Science 41: 57-61.
Linda MW, Carol BR (2005) Biology and biological control of Knapweed. Department of Plant, Soil and Entomological Science University of Idaho, Moscow, ID 83844-2339.
Sheley RL, Jacobs JS, Carpinelli M E (1998) Distribution, biology, and management of diffuse knapweed (Centaurea diffusa) and spotted knapweed (Centeaurea maculosa). Weed Technology 12: 353-362.
Zand A, Rahimian-Mashhsdi H, Kochaki A, Khalghani G, Mousavi SK, Ramezani K (2004) Weed ecology (Management applications). Mashhad University Jihad Publications. 558 Pages. (in Persian)