طراحی محیط کشت برای تولید نیمه‌صنعتی باکتری Bacillus subtilis UTB96

قاسمی, سلیمان; احمدزاده, مسعود; خداییان چگنی, فرامرز

doi:10.22059/jbioc.2014.51764

طراحی محیط کشت برای تولید نیمه‌صنعتی باکتری Bacillus subtilis UTB96

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری بیماری‌شناسی گیاهی، دانشگاه تربیت مدرس و کارشناس بخش تحقیق و توسعة شرکت فناوری زیستی طبیعت‌گرا

² استاد گروه گیاهپزشکی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

³ استادیار گروه علوم و صنایع غذایی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

10.22059/jbioc.2014.51764

چکیده

هدف از این پژوهش طراحی محیط کشت صنعتی برای به‌دست آوردن حداکثر توده زیستی باکتری Bacillus subtilis UTB96 بود. در اولین گام به‌منظور کاهش هزینه‌های تهیه اجزای محیط کشت، ترکیبات تجاری یا پسماند صنایع مانند ملاس چغندرقند، ملاس نیشکر، فاضلاب سیب‌زمینی و سرم شیر به‌عنوان منابع کربن و شربت ذرت، به‌عنوان منبع ازت بررسی شدند. همچنین، بعضی از ترکیبات معدنی ازته مانند سولفات آمونیوم، اوره، کود گرانولة اوره و دی‌هیدروژن‌آمونیوم فسفات، به‌طور مقایسه‌ای ارزیابی شدند. در ادامه با مشخص‌شدن اجزای محیط کشت طراحی‌شده، این محیط در دو فرمانتور آزمایشگاهی و نیمه‌صنعتی، از نظر میزان تولید توده زیستی و نیز قدرت آنتاگونیستی مقایسه شد.نتایج به‌دست‌آمده در گام اول نشان داد که شربت خیسانده ذرت و ملاس نیشکر به‌ترتیب در غلظت‌های 2 و 10 گرم بر لیتر می‌توانند به‌عنوان منابع کربن و ازت صنعتی در تولید استفاده شوند. در نهایت، با قرار‌دادن محیط کشت طراحی‌شده در فرمانتور نیمه‌صنعتی میزان تولید تودة زیستی به اندازة 32/0 گرم بر لیتر به‌دست آمد. باکتری رشد‌یافته در این فرمانتور، می‌توانست رشد بیمارگرهای Aspergillus flavusو Phytophthora drechsleriرا در شرایط آزمایشگاهی به‌ترتیب به میزان 50 و 70 درصد کنترل کند؛ این در حالی است که میزان رشد باکتری UTB96 در فرمانتور آزمایشگاهی 31/0 گرم بر لیتر بود و باکتری رشد‌یافته در این شرایط می‌توانست رشد بیمارگرهایA. flavusو P. drechsleri را به‌ترتیب به میزان 78 و 54 درصد کنترل کند.

کلیدواژه‌ها