تأثیر برخی عامل‌های زیست‌بوم شناختی بر همزیستی قارچ‌‌ریشه‌های آربوسکولار با سیب‌زمینی در استان آذربایجان غربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد بیماری‌شناسی گیاهی، دانشکدة کشاورزی دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان

2 استادیار، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکدة کشاورزی دانشگاه ولی‌عصر(عج) رفسنجان

3 استادیار پژوهش مؤسسة تحقیقات پستة کشور، رفسنجان

4 استادیار، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکدة کشاورزی دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان

چکیده

قارچ‌ریشه‌های (میکوریز) آربوسکولار به دلیل اثرات بسیار سودمندی که در رشد و نمو گیاهان و افزایش مقاومت آن‌ها به شرایط نامساعد دارند، موردتوجه بسیاری از محققان در نظام کشاورزی پایدار هستند. عامل‌های مختلف زنده و غیرزنده می‌تواند توسعه ارتباط قارچ‌ریشه‌ایی را تحت تأثیر قرار دهند. به‌منظور بررسی برخی عامل‌های مؤثر بر همزیستی قارچ‌های میکوریز آربوسکولار با گیاه سیب‌زمینی، نمونه‌برداری از کشتزارهای استان آذربایجان غربی در شهریور 1391 انجام شد.  اطلاعاتی مانند رقم سیب‌زمینی، عملکرد، تناوب زراعی و برنامة کودی برای هر نمونه گردآوری شد. بررسی‌های آزمایشگاهی شامل درصد استقرار یا کلنیزاسیون ریشه با قارچ‌ریشه‌های آربوسکولار، آلودگی ریشه با درون‌رست (اندوفیت)‌های دیواره تیره، جمعیت اسپور، EC، pH و بافت خاک روی 31 نمونه خاک و ریشه انجام شد. نتایج نشان داد بین درصد استقرار قارچ‌ریشه‌ها و جمعیت اسپوری خاک با عملکرد سیب‌زمینی ارتباط مستقیم وجود دارد. به‌طورکلی نظام تک‌کشتی و تناوب با گیاهان میزبان مناسب قارچ‌ریشه به‌ویژه خانواده لگومینوز باعث بهبود استقرار قارچ‌ریشه‌هایی شد. همچنین پیشینة کشت، نوع کوددهی و ریزموجودات (میکروارگانیسم‌های) خاک، کلنیزاسیون قارچ‌ریشه‌ها را تحت تأثیر قرار دادند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


An ZQ, Hendrix J, Hershman D, Ferriss R, Henson G (1993) The influence of crop rotation and soil fumigation on a mycorrhizal fungal community associated with soybean. Mycorrhiza 3: 171-182.
Anonymous (2010) FAO: Food composition database of potato varieties. http://www.fao.org/infoods/index_en.stm.
Anonymous (2015) Potato variety database. Varieties.ahdb.org.uk/varieties.
Azcon R, Ocampo JA (1981) Factors affecting the vesicular-arbuscular infection and mycorrhizal dependency of thirteen wheat cultivars. New Phytologist 87(4): 677-685.
Bagayoko M, Buerkert A, Lung G, Bationo A, Romheld V (2000) Cereal/legume rotation effects on cereal growth in Sudano-Sahelian West Africa: soil mineral nitrogen, mycorrhizae and nematodes. Plant and Soil 218: 103-116.
Biermann B, Linderman, RG (1981) Quantifying vesicular-arbuscular mycorrhizae: a proposed method towards standardization. New Phytologist 87: 63-67.
Chapman HD (1965) Cation exchange capacity, In: Black CA (ed.), Methods of soil analysis. Part 2, American Society of Agronomy, Madison, Wisconsin, USA. pp. 891-900
Clark R (1997) Arbuscular mycorrhizal adaptation, spore germination, root colonization, and host plant growth and mineral acquisition at low pH. Plant and Soil192(1): 15-22.
Entry JA, Rygiewicz PT, Watrud LS, Donnelly PK (2002) Influence of adverse soil conditions on the formation and function of arbuscular mycorrhizas. Advances in Environmental Research 7: 123-138.
Gerdemann J, Nicolson TH (1963) Spores of mycorrhizal endogone species extracted from soil by wet sieving and decanting. Transactions of the British Mycological Society 46: 235-244.
Jeffries P, Gianinazzi S, Perotto S, Turnau K, Barea JM (2003) The contribution of arbuscular mycorrhizal fungi in sustainable maintenance of plant health and soil fertility. Biology and Fertility of Soils 37: 1-16.
Johnson NC (1993) Can fertilization of soil select less mutualistic mycorrhizae?. Ecological Applications 3(4): 749-757.
Karimi F, Zangeneh S, YousefZadi M, Zarre Mayvan H (2005) Recognition of arbuscular mycorrhiza fungi (AMF) and root colonization percentage in Kharturan biospher reserve. Enviromental Sciences 10: 83-88. (In Persian).
Khaninejad S, Khzai HR, Nabati J, Kafi M (2015) Effect of mycorrhizal fungi species onyield of two potato cultivars under controlled conditions. Journal of Horticultural Science 28(2): 517-523. (In Persian).
Klute A (1986) Methods of soil analysis. Agron-Mongo ASA and SSSA, Madison. Edition 2ed.
Lebron L, Lodge DJ, Bayman P (2012) Differences in arbuscular mycorrhizal fungi among three coffee cultivars in Puerto Rico. International Scholarly Research Network ISRN Agronomy 2012: 1-7.
Linderman RG, Daevis EA (2004) Evaluation of commercial inorganic and organic fertilizer effects on arbuscular mycorrhizae formed by Glomus intraradices. Hort Technology 14: 196-202.
McArthur DA, Knowles NR (1993) Influence of vesicular-arbuscular mycorrhizal fungi on the response of potato to phosphorus deficiency. Plant Physiology 101: 147-160.
Moneral MA, Grant CA, Irvine RB, Mohr RM, Mclaren DL, Khakbazan M (2010) Crop management effect on arbuscular mycorrhizae and root growth of flax. Canadian Journal of Plant Science 91(2): 315-324.
Mukerji KG (1996) Handbook of vegetation science, concept in mycorrhiza research. Kluwer Academic Publishers, Dordrwct/ Boston/ London.
Mukerji KG, Manoharachary C, Chamola, B (2002) Techniques in mycorrhizal studies: Springer Science and Business Media.
Philips JM, Hyman DS (1970) Improved procerdures clearing root and staining parasitic and vesicular arbuscular mycorrhizal fungi for rapid assessment of infection. Mycological Research 55: 158-161.
Rejli F, Asadi H, Khavazi K, Asgharzade A, Esmaeilizad A (2013) Organic phosphorus biofertilisers and aolication of development in Iran. Field Management 2(2): 125-137. (in Persian)
Richards LA (1954) Diagnosis and improvement of saline-alkali soils. U.S.D.A. Handbook, 60. Washington, D.C., U.S.A.
Sadravi M (2006) Effect of crop rotation on population of mycorrhizal fungi of wheat. Agricultural Science and Natural Resource 13(2): 1-6. (in Persian)
Scervino J, Gottlieb A, Silvani V, Pergola M, Fernandez L, Godeas A (2009) Exudates of dark septate endophyte (DSE) modulate the development of the arbuscular mycorrhizal fungus (AMF) Gigaspora rosea. Soil Biology and Biochemistry 41: 1753-1756.
Schwab SM, Menge JA, Tinker P (1991) Regulation of nutrient transfer between host and fungus in vesicular-arbuscular mycorrhizas. New Phytologist 117: 387-398.
Smith SE, Read DJ (2010) Mycorrhizal symbiosis. Access Online via Elsevier.
Srivastava NK and Basu M (1995) Occurrence of vesicular arbuscular mycorrhizal fungi in some medicinal plants, In: Mycorrhizae: Biofertilizer for the future. Adholeya A, Singh S (eds.). Third National Conference on Mycorrhizae, TERI, Delhi, India, pp. 58-61.
Tinker P (1978) Effects of vesicular-arbuscular mycorrhizas on plant nutrition and plant growth. Physiologie Vegetale 16(4): 743-751.